Badanie cytologiczne robimy, by upewnić się, że nie ma zmian przednowotworowych lub nowotworowych w nabłonku szyjki macicy. Ich powstaniu nie towarzyszą bowiem żadne dolegliwości. Dopiero zaawansowany nowotwór daje objawy: krwawienie, ból. Można nie dopuścić do jego rozwoju, robiąc regularnie cytologię, która wychwytuje wczesne zmiany, łatwe do wyleczenia. Wykrywa też stany zapalne i ustala ich przyczynę.

Badaj się regularnie!
Pierwszą cytologię, zdaniem ginekologów, należy wykonać nie później niż w trzy lata po rozpoczęciu życia seksualnego lub po ukończeniu 21. roku życia. Zalecane jest powtarzanie badań co roku, do 30. urodzin. Po trzydziestce, gdy życie seksualne większości z nas się stabilizuje, można ją wykonywać co 2?3 lata, ale pod warunkiem że trzy kolejne wyniki badania były prawidłowe. Taka ostrożność jest wskazana, ponieważ zdarzają się wyniki fałszywe.

Wybierz dobry moment
Wybierz odpowiedni dzień na cytologię, bo między innymi od tego zależy wiarygodność jej wyniku. Zgłoś się do ginekologa nie wcześniej niż cztery dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż cztery dni przed rozpoczęciem następnej. Pamiętaj też, by na trzy dni przed badaniem nie używać leków dopochwowych, nie wykonywać USG dopochwowego, irygacji, nie mieć stosunku seksualnego.

Najnowszy sprzęt
Dokładność oceny wymazu zależy też od rodzaju użytego sprzętu. Patyczki z wacikiem i szpatułki to już przeszłość. Ich stosowanie dawało sporo fałszywych wyników, dlatego obecnie zalecane jest używanie specjalnych szczoteczek. Ich kształt umożliwia pobranie wymazu z całej powierzchni kanału szyjki macicy.

Inny system oceny
Numeryczna klasyfikacja wymazu cytologicznego odeszła do lamusa. Obecnie obowiązuje system Bethesda, który jest bardziej precyzyjny i zawiera więcej informacji, ułatwiających ginekologowi postawienie diagnozy. Od poprzedniego różni się przede wszystkim tym, że bierze pod uwagę, czy pobrany materiał nadaje się do oceny, oraz nie ma podziału na pięć grup. Zastąpił je opis, który uwzględnia znacznie więcej szczegółów na temat rodzaju zmian i ich przyczyn.

Tajemnicze skróty
Jeśli w opisie badania napisano, że “nie ma zmian w budowie komórek nabłonka płaskiego i gruczołowego, procesu złośliwego, zmian nienowotworowych związanych ze stanem zapalnym” ? to jasne, że wynik jest dobry. Ale czasami pojawiają się w nim tajemnicze, niepokojące skróty… Spróbujmy je rozszyfrować.

• ASC-US i AGUS ? stan zapalny, zmiany w budowie komórek nabłonkowych, zazwyczaj niegroźne.
• ASC-H ? w rozmazie są pojedyncze komórki, które mogą odpowiadać za rozwój nowotworu.
• LSIL ? niewielkie zmiany, związane prawdopodobnie z infekcją HPV (wirus brodawczaka ludzkiego).
• HSIL ? wykryto komórki, których budowa sugeruje zmiany przednowotworowe, raka przedinwazyjnego.
• ICC ? ten skrót oznacza nowotwór.