W Europie orkisz znany był od czasów rzymskich, a wcześniej uprawiano go na Kaukazie, w Mezopotamii oraz w starożytnym Izraelu. Ze względu na wszechstronne właściwości zdrowotne, orkisz propagowała żyjąca w XII wieku niemiecka mistyczka Hildegarda z Bingen (przeorysza klasztoru Benedyktow) przypisując mu działanie krwiotwórcze, budujące mięśnie i rozweselające. Sformułowała ona 17 zalet tego zboża i zalecała, aby spożywać je w każdym posiłku Osobom mocno osłabionym chorobą, z zanikiem apetytu, Hildegarda radziła, by podawać gotowane na wodzie całe ziarno orkiszu z dodatkiem masła i szczypty soli. Kurację tę z powodzeniem wykorzystano w XII w niemieckich szpitalach, niemieckich, gdzie chorzy odzyskiwali apetyt i zdrowie.

Orkisz – jakie to zboże?

Orkisz to całkiem odrębny, wysokowartościowy gatunek zboża,
Należy do najmniej wymagających zbóż, jest odporny na warunki klimatyczne, i choroby, daje się dobrze uprawiać na ubogich, kamienistych glebach aż do wysokości 1500m. Nie wymaga stosowania nawozów ani środków ochrony roślin. Mocna łuska, która otacza ziarno, skutecznie zabezpiecza je przed zanieczyszczeniami atmosfery, a nawet promieniowaniem radioaktywnym!

Zalety ziarna orkiszowego
Orkisz zawiera duże ilości niezbędnych składników odżywczych: białek, błonnika, nienasyconych kwasów tłuszczowych, węglowodanów, witamin, biopierwiastków. Jest ich więcej, niż w jakimkolwiek innym pszenicznym ziarnie. Wykryto też w nim rodanid – substancję biologicznie czynną, będącą naturalnym antybiotykiem, która występuje w ślinie, krwi i mleku kobiecym. Chroni ona dzieci karmione piersią przed zakażeniami, wspomaga układ odpornościowy, jak również procesy krwiotwórcze. Zapobiega nieprawidłowemu przebiegowi ciąży oraz stabilizuje skłonność do chorób dziedzicznych.

Co leczy dieta orkiszowa?
Badacze niemieccy (G. Hertzka, W. Stechlow) w oparciu o 35 letnie badania wykazali, że systematycznie stosowana dieta orkiszowa regeneruje cały organizm, poprawiając stan zdrowia.
Orkisz z uprawy ekologicznej spożywany trzy razy dziennie w połączeniu
z określonym sposobem odżywiania zwiększa odporność i usuwa toksyny.

Aktywnie wspomaga leczenie otyłości, niekontrolowanej utraty masy ciała (np. 
w przebiegu bulimii), niestrawności, wzdęć, nudności, wymiotów, biegunki, zaparć, gorączki, krwotoków, uczuleń, zaburzeń miesiączkowania, zatruć – w tym lekami, a także zaburzeń prawidłowej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego – np. spowodowanych antybiotykoterapią.

Jest niezwykle cennym uzupełnieniem leczenia choroby wrzodowej, zapalenia żołądka, zespołu drażliwego jelita, choroby Leśniowskiego-Crohna, celiakii, zapalenia uchyłków jelita grubego, chorób wątroby, kamicy żółciowej, żylaków odbytu, nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, cukrzycy, wyprysku, atopowego zapalenia skóry, zapalenia migdałków, grypy, opryszczki, salmonellozy, AIDS, zapalenia stawów – również reumatoidalnego, dny moczanowej, chorób nowotworowych, depresji, stwardnienia rozsianego, choroby Alzheimera, choroby Parkinsona.

Kawa orkiszowa poprawia trawienie, działa łagodnie przeczyszczająco.

Orkisz stanowi doskonale pożywienie dla niemowląt, wcześniaków, chorowitych dzieci. Można go używać jako pokarmu mleko-zastępczego w przypadku alergii na białka; bardzo pomocny przy leczeniu odwodnienia organizmu niemowląt.

Wskazany jest też dla chorych po zawale serca i w okresie pooperacyjnym (w postaci zupy) i dla osób starszych poddawanych opiece terminalnej. Ponadto wzmacnia narządy zmysłów, a także spowalnia procesy ich starzenia. Dodaje sił i buduje mięśnie. Orkisz ogrzewa ciało poprawiając krążenie krwi, przez co usuwa uczucie zimna w rękach i nogach. Daje na długo uczucie sytości, jak również wywołuje dobre samopoczucie

W jakiej postaci można spożywać orkisz?
Orkisz ma łagodny, przyjemny, orzechowy smak. Jest łatwostrawny. Spożywa się go w postaci ziarna, kaszy, mąki, pieczywa, makaronu, płatków, chrupek, otrąb, kawy, syropu. Ten gatunek pieczywa lubią szczególnie dzieci! Można przyrządzać musli, kluski, naleśniki, pizze, pasty, zasmażki, sosy, sałatki, ciasta.
Produkty orkiszowe stosowane tylko w celach leczniczych nie powinny zawierać
w swoim składzie domieszek innych zbóż lub nasion strączkowych.

Płatki orkiszowe – stosuje się jako zamiennik zwykłych płatków zbożowych (kukurydzianych, pszennych itp). Świetnie smakują z mlekiem, moga być używane jako składnik musli, sałatek oraz różnych potraw i wypieków. Są rewelacyjnym składnikiem maseczek kosmetycznych.

Syrop z orkiszu – można nim słodzić herbatę, kawę a dodatkowo nasz organizm zyskuje cenne minerały w przeciwieństwie do potocznie używanego rafinowanego cukru białego. Syrop z orkiszu bogaty jest w wapń, żelazo, magnez, sód, fosfor .

Krupiczka orkiszowa – delikatna kaszka spożywana z mlekiem, sokiem, owocami dla dzieci i dla dorosłych oraz osób starszych.

Kawa orkiszowa – świetnie smakuje i jest doskonałym substytutem kawy naturalnej . W pracy i w domu dla dorosłych i dla dzieci. Nie zawiera kofeiny.

Materiały źródłowe:
T. Berweger: ?Dinkel?, Hädecke Verlag, Weil der Stadt 2003;
M. Czekański: ?Zioła św. Hildegardy?, Wyd. ?M?, Kraków 2000;
W. Sterhlow: ? The Wonder Food Spelt?, Bear + Company, Santa Fe 1989
M. Woźniak ?Porady dietetyczne? – materiały własne, niepublikowane
Opracowanie Polskiego Klubu Ekologicznego, Gliwice, luty,2006