Wielkanocna dieta – dlaczego powoduje wzdęcia?

W polskiej tradycji świątecznych spotkań dominuje obfitość i przepych. Większość z dań, które wówczas spożywamy, ma negatywne działanie na pracę przewodu pokarmowego i powoduje uczucie ciężkości i wzdęcia.

Pierwszym winowajcą są jajka z majonezem. Jaja należą do zalecanych składników diety – są bogate w żelazo, witaminy z grupy B i są dobrym źródłem białka. Nadmiar jajek to obciążenie dla przewodu pokarmowego i wątroby poprzez zawarty w nich cholesterol. 2-3 jajka zjedzone na wielkanocne śniadanie zapewne nie spowodują dolegliwości gastrycznych, ale doskonale wiadomo, że często sięga się wówczas po 10 lub więcej jaj. Dodatkowym problemem jest majonez, który składa się przede wszystkim z tłuszczu. Obciążony przewód pokarmowy pracuje wolniej, a spowolniona perystaltyka promuje powstawanie wzdęć.

Tłuszcz znajdziemy nie tylko w jajach i majonezie. W wielu domach wciąż pokutuje przekonanie, że świąteczne mięso i inne potrawy muszą być wysmażone na głębokim tłuszczu. Jest to często smalec, bogaty w niezdrowe tłuszcze nasycone trans, które nie dość, że powodują niestrawność, to spowalniają też pracę jelit i prowadzą do wzdęć.

Świąteczne słodkości zarówno pod postacią domowych wypieków, jak i gotowych wyrobów kupnych, stanowią świetną pożywkę mikrobioty jelitowej. Sybmiotyczne bakterie przeprowadzają procesy fermentacyjne, których skutkiem ubocznym jest powstawanie nadmiernej ilości gazów.

Nie zapominajmy o alkoholu, zwłaszcza o słodkich napojach wysokoprocentowych. Cukier zawarty w sokach dodawanych do drinków to pożywka dla bakterii jelitowych produkujących gazy. Wzdymać mogą wszystkie słodkie alkohole: wina, likiery, piwa smakowe, cydr itd. Dodatkowym obciążeniem może być gaz zawarty w piwach, szampanach i winach musujących.

Wzdęcia mogą być powodowane przez niektóre warzywa w dużej ilości. Na świątecznych stołach znajdziemy szczypior i cebulę, które mają potencjał wzdymający.

Jak uniknąć wzdęć?

Podstawowe znaczenie ma kontrola spożywanych posiłków – zarówno ich wielkości, jak i składu. To zrozumiałe, że chcielibyśmy posmakować wszystkich świątecznych potraw. Trzeba jednak robić to rozważnie. Do wielkanocnego śniadania zjedz zredukowaną ilość jajek, zwłaszcza jeśli planujesz zjeść potem jeszcze jajka z majonezem. Do dań, które wymagają podsmażania, unikaj stosowania niezdrowych tłuszczów zwierzęcych, jak np. smalec. Jeśli masz taką możliwość, przygotuj tego typu posiłki w piekarniku lub na parze. Zamiast kilkunastu ciast, wybierz 2-3 wypieki, które będą królowały na Twoim stole. Pomysły na inne słodkości możesz wykorzystać za rok.

Dobrym sposobem na unikanie wzdęć jest doprawianie dań przyprawami, które mają udowodnione działanie przeciwdziałające wzdęciom i mogące je redukować. Są to m.in. tymianek, bazylia, kurkuma i kolendra. Możesz je dodawać do mięs, sałatek, a także posypać nimi jajka z majonezem. [1]

Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Do sprawnego przepływu treści pokarmowej przez jelita, konieczne jest jej uwodnienie. Zaleca się wypijanie ok. 2 litry wody dziennie. Jeśli masz ochotę na coś słodszego, możesz zrobić orzeźwiający napój z wody, mięty i cytrusów z dodatkiem miodu. Pamiętaj, że cukier może nasilać wzdęcia.

Co robić, gdy pojawią się wzdęcia?

Wypróbuj kilka uniwersalnych sposobów, żeby poradzić sobie z tą nieprzyjemną dolegliwością. Przede wszystkim nie przesiaduj zbyt długo przy świątecznym stole. Jelita do sprawnej pracy potrzebują, żebyś wprawiał swoje ciało w ruch. Nie muszą to być sporty wyczynowe. Wystarczy krótki spacer między posiłkami, żeby zaczerpnąć świeżego powietrza, a perystaltyka jelit ulegnie wzmożeniu i gazy łatwiej odejdą pod postacią wiatrów.

Na wzdęcia mogą pomóc herbatki z mięty. Oprócz działania wiatropędnego ma ona też właściwości żółciopędne, co jest korzystne przy niestrawności. Również napary z kopru włoskiego i rumianku poprawiają perystaltykę przewodu pokarmowego i niwelują wzdęcia, a poza tym działają rozkurczowo. [1]

Nie zapomnij o wcześniejszym zakupieniu pomocnych leków. Preparat na wzdęcia znajdziesz w większości aptek i jest on dostępny bez recepty. Możesz go przyjmować 3 razy dziennie przed, po lub w trakcje posiłku. Lek ma postać wygodnych kapsułek i nie wchodzi w interakcje z innymi substancjami. [2]

W świątecznym szale przepychu na stołach nietrudno jest o zatracenie się we wspaniałych daniach i smakołykach. Pamiętaj o środkach, które mogą uchronić Cię przed dolegliwościami związanymi ze wzdęciami oraz o sposobach, które mogą pomóc pozbyć się niechcianego uczucia wypełnienia brzucha gazami.

Bibliografia

[1]       B. Larijani i in., „Prevention and Treatment of Flatulence From a Traditional Persian Medicine Perspective”, Iran Red Crescent Med J, t. 18, nr 4, s. e23664, sty. 2016, doi: 10.5812/ircmj.23664.

[2]       C. J. Ingold i H. Akhondi, „Simethicone”, w StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2023. Dostęp: 29 luty 2024. [Online]. Dostępne na: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555997/